Ο Άρειος Πάγος κλήθηκε να κρίνει εάν είναι νόμιμη η κατάργηση, για τους συνταξιούχους, των δώρων και των επιδομάτων αδείας με τη διάταξη του άρθρου πρώτου παρ. 1Α υποπαρ. 1Α6 3 του Νόμου 4093/2012 και εάν η κατάργηση τους εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και όχι απλώς, ταμειακού του Δημοσίου ή των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Επειδή με την πρόσφατη απόφαση του 1509/2023, ο Άρειος Πάγος αποδέχεται με την συνταγματικότητα της ως άνω διάταξης (περί κατάργησης) αλλά αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις υπ αριθ. 2287-2288/2014 αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας (έστω και αν μεταγενέστερα ανατράπηκαν με τις 1890 και 1891/19 αποφάσεις ΟΛ-ΣΤΕ), παραπέμπει στο Ειδικό Δικαστήριο την οριστική κρίση που θα γίνεις στις 14 Απριλίου του 2024.
Το 2012 καταργήθηκαν τα δώρα με τον Νόμο Βρούτση 4093/2012. Η διάταξη του Νόμου αυτού, όπως ψηφίστηκε και ίσχυε μετά την 01-01-2023 ανέφερε τα εξής:
Τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας που προβλέπονται από τις διατάξεις του Ν. 2592/1198 και του Ν. 3847/2010 καταργούνται και με τον ίδιο νόμο από 01-01-2023 καταργήθηκαν και τα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων.
Στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4093/2012 ο κ. Βρούτση υπερασπισμένος της οριστικής κατάργησης των τριών δώρων ανέφερε χαρακτηριστικά «Οι νέες δημοσιονομικές ανάγκες απαιτούν την περεταίρω μείωση των κρατικών δαπανών. Μεταξύ των άλλων μέτρων περιστολής των δημοσίων δαπανών κρίθηκε σκόπιμη και αναγκαία η περικοπή όλων των δώρων για όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και όλους του συνταξιούχους».
Αντισυνταγματική η κατάργηση των δώρων αποφάνθηκε το ΣΤΕ το 2015 με την 2287 και 2288 αποφάσεις ολ. ΣΤΕ που κήρυξε αντισυνταγματική την κατάργηση των τριών δώρων των συνταξιούχων με το Ν. 4093/2012.
Ειδικότερα, η ιστορική απόφαση αυτή του ΣΤΕ, που δυστυχώς αργότερα ανατράπηκε με τις υπ αριθ 1890/2019, 1891/2019 και 1439/2020 αποφ. ολ. ΣΤΕ (Πρόεδρος Αικ. Σακελαροπούλου) αποφάσισε αμετακλήτως τα ακόλουθα:
α) Κήρυξε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις των Ν. 4051/2012 αρ. 6 παρ. 2 και 4093/2012 (αρθ. πρώτο παρ. 1Α υποπαρ Α. 5 περ. 1 και υποπαρ. Α6 περ. 3) που επέβαλαν τις περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις από 01-01-2023 και την κατάργηση των τριών δώρων συνολικού ύψους 800€ κατ. έτος (400+200+200) και κατάργηση των δώρων στις επικουρικές συντάξεις, δηλαδή κατάργηση 2 επικουρικών συντάξεων ανά έτος. Οι διατάξεις του Ν. 4051/2012 (Υπουργός Εργασίας κ. Γεώργιος Κουτρουμάνος) και 4093/12 (υποργό κ. Ιωάννη Βούρτση) που κρίθηκαν αντισυνταγματικές αφορούσαν τις παρακάνω μειώσεις:
- Μείωση κατά 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερέβαινε τα 1.300 €.
- Μείωση κατά 5-20% για συντάξεις ή άθροισμα συντάξεων απ0ό 1000 € και άνω.
- Μείωση στις επικουρικές συντάξεις από 10-20% κλιμακωτά από το πρώτο ευρώ.
- Και κατάργηση δώρων κύριων και επικουρικών συντάξεων.
β) Διέταξε να λαμβάνουν τα τρία δώρα συνολικού ύψους 800€ ανά έτος ΟΛΟΙ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΟΣ οι συνταξιούχοι από 11-06-2015 (επόμενη μέρα της δημοσίευσης της απόφασης)
Τις ιστορικές αυτές δικαστικές αποφάσεις 2287-2088 όχι μόνο δεν εφάρμοσαν ως όφειλαν οι κυβερνήσεις Σύριζα – ΝΔ, αλλά επιχείρησαν με κάθε τρόπο να τις αποτρέψουν. Τελικά το πέτυχαν αφού ανετράπησαν με αίτηση του κ. Ιωάννη Βούρτση για νέα «πολιτική» δίκη και αποδοχή της από την κυρία Σακελαροπούλου.
Δύο μήνες πριν τις εκλογές του 2019, ο Σύριζα ψήφισε την επαναφορά της 13ης σύνταξης ολόκληρης, μόνο για όσους έχουν σύνταξη πάνω από 500€. Ειδικότερα, με το αρ. 120 του Ν. 4611/2019 που θεσπίστηκε η 13η σύνταξη ΣΕ ΝΟΜΙΜΗ ΒΑΣΗ, από το έτος 2019 και μετά, ως παροχή δηλαδή διαρκείας σε όλους τους συνταξιούχους ή τους κληρονόμους τους. Ο Νόμος αυτός καταργήθηκε με το άρθρο 47 του Ν. 4670/2020.
Όπως είναι γνωστό, τα Ανώτατα Δικαστήρια της χώρας νομιμοποίησαν τις μνημονιακές περικοπές των συντάξεων και των δώρων με τις αριθμό 1890 και 1891/2019 αποφάσεις ΟΛΣΤΕ που ανέτρεψαν τις θετικές υπέρ συνταξιούχων αποφάσεις 2287 και 2288/15.
Με την αριθ. 1307/2019 απόφαση ΟΛΣΤΕ που ανέτρεψε την 2226/2018 η κατάργηση των δώρων για τους δημοσίου υπαλλήλους.
Με την αριθ. 1389/2021 απόφαση ΕΛ-Συνεδρίου (ολομέλειας) αποφάνθηκε ότι είναι συνταγματική η κατάργηση των δώρων για τους συνταξιούχους Δημοσίου και απόστρατους όλων των Σωμάτων Ασφαλείας.
Με την αριθ. 1439/2020 απόφαση ΣΤΕ κρίθηκε πάλι Συνταγματική η κατάργηση των δώρων όλων τω ν Συνταξιούχων του Δημοσίου.
Όχι δώρα στις επικουρικές συντάξεις είπε ξανά το ΣΤΕ με την 1342/2023 που αφορούσε την μόνιμη επαναφορά της 13-14ης σύνταξης στις επικουρικές συντάξεις και την χορήγηση αναδρομικών από το 2012 και το 2016 (αντί μόνο του 11μηνου) σε όλους τους συνταξιούχους που συμμετείχε και το σωματείο μας.
Ειδικότερα, για τη θέση τους να μην χορηγήσουν εφεξής δώρα στις επικουρικές συντάξεις, οι Ανώτατοι Δικαστές αναφέρουν. “Από την έλλειψη διάταξης στο Ν. 4387/16 αναφορικά με την καταβολή ή μη των καταργηθέντων με το Ν. 40936/12 δώρων, δεν συνάγεται ερμηνευτικά ότι ο νομοθέτης του Ν. 4387/16 θέλησε τη διατήρηση των παροχών αυτών, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Η εν προκειμένω σχετική επιλογή του Νομοθέτη για μη καταβολή των παροχών αυτών δικαιολογείται από λόγους γενικού συμφέροντος, στους οποίους περιλαμβάνεται η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος”.
Καταληκτικά, η σημαντική απόφαση, αλλά σε βάρος των συνταξιούχων μας, αυτή η απόφαση 1342/23 του ΣΤΕ αποφαίνεται ότι, επειδή οι συνταξιοδοτικές παροχές των δώρων που καταβάλλονται από τα ταμεία ασφάλισης έως 31-12-2012 δεν προβλέπονται από το νέο ασφαλιστικό σύστημα του Ν. 4387/2016 από 12-05-2016 και εφεξής ούτε καταβάλλονται κατά τον επανυπολογισμό των συντάξεων των παλαιών συντάξεων.
Η νεότερη δικαστική εξέλιξη από την 1509/2023 του Αρείου Πάγου που παραπέμπει το θέμα των δώρων στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) για οριστική κρίση. Οι πιθανότητες είναι πολύ μικρές. Η μόνη ελπίδα που έχουμε πια οι συνταξιούχοι για την επαναχορήγση των δώρων και του επιδόματος αδείας είναι η λήψη Πολιτικής Απόφασης από τα τρία κόμματα του μνημονιακού τόξου (ΝΔ-Σύριζα-ΠΑΣΟΚ) αφού με δικές τους υπογραφές, αποφάσεις και νομοθετικές παρεμβάσεις καταργήθηκαν τα δώρα και έγιναν θηριώδεις συνταξιοδοτικές και μισθολογικές περικοπές, με συνέπεια την φτωχοποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων. Καλούμε έστω και την ύστατη αυτή στιγμή τις ηγεσίες των μνημονιακών κομμάτων να αποφασίσουν την άμεση αναδρομική επαναχορήγηση των δώρων στους συνταξιούχους .
Το Δ.Σ. Μακεδονίας-Θράκης