Μετά τις πολλές παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο ασφαλιστικό, από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, το 2009, μέχρι σήμερα έχει δημιουργηθεί ένα εντελώς νέο τοπίο στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης.
Κύρια χαρακτηριστικά είναι η μεγάλη μείωση των συντάξεων και η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων χορήγησής τους, μέσα από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Παράλληλα έχουμε και πολλές αδικίες. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τους χαμηλούς συντελεστές αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης, όπου θίγονται εργαζόμενοι με πολλά χρόνια ασφάλισης και υψηλές εισφορές. Από την άλλη πλευρά μετά την κατάργηση των κατώτατων ορίων συντάξεων και του ΕΚΑΣ, έχουμε συνταξιούχους που λαμβάνουν κύρια σύνταξη μικρότερη από εκείνη των ανασφάλιστων, κάτω και από τα 360 ευρώ.
Την ίδια στιγμή όμως και ταυτόχρονα με την άρση αδικιών επιβάλλεται να δούμε την εξέλιξη του ασφαλιστικού συστήματος σε βάθος χρόνου. Σήμερα παρά την μείωση των συντάξεων ο ΕΦΚΑ πρέπει να χρηματοδοτείται από το κρατικό προϋπολογισμό με ένα ποσό σε ετήσια δαπάνη με 27,5 δις ευρώ, που σημαίνει ότι το δημόσιο συμμετέχει στην χρηματοδότηση με ποσοστό 57,5%. Ο αριθμός των αιτήσεων συνταξιοδότησης τα τελευταία χρόνια κινείται πάνω από 200.000 ανά έτος.
Σήμερα έχουμε 4.200.000 εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες και την ίδια στιγμή έχουμε 2.476.000 συνταξιούχους. Έχουμε μία σχέση προβληματική, αφού έχουμε σε κάθε ένα συνταξιούχο μόλις 1,7 εργαζόμενοι. Μία σχέση που έπρεπε να είναι 1 προς 3 σε ένα σύστημα όπως είναι αυτό που εφαρμόζεται.
Απαιτείται σχεδιασμός σε μεσο-μακροχρόνιο ορίζοντα, ο οποίος όμως πρέπει να ξεκινήσει άμεσα με τους νέους και τις ανάγκες τους να είναι στο κεντρικό πυρήνα των μέτρων. Είναι προφανές ότι η επίλυση του δημογραφικού προβλήματος αποτελεί εθνική αναγκαιότητα και πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, αφού δεν αφορά μόνο τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά τη βιωσιμότητα της χώρας μας.
Δημήτριος Μπερμπεργιάννης